Hormela . 630 kva li trans necci kw gaca ishlaberolidi 10/0.4
бу уша трансга уланган нагрузканинг турига боглик, яъни косинус фига боглик:
Агар уша трансга уланган нагрузканинг хаммаси актив нагрузка булса, йоки бошкача айтсак косинус фи = 1 булса унда 630 кВАлик транс 630 кВтни хам кутаради..
Лекин одатда хеч качон трансга уланган нагрузкаларнинг хаммаси, 100 % актив нагрузка булмайди, трансга уланиб турган нагрузкаларнинг баъзилари сигимий нагрузка булади, баъзилари индуктив нагрузка булади, шунинг учун баъзи нагрузкалар косинус фини 1 дан пастга тортса, яъни 1 дан пасайтириб 0 га томон тортса, баъзи нагрузкалар тепага тортади, 1 томонга ва хамма нагрузка суммарно узаро баланс булиб, бир кийматга келади косинус фи, масалан 0.78 булади, 0.8 булади, йоки кундуз куни 0.78 булиб, кечаси 0.85 булади масалан, хуллас шу онда трансга кандай тип (актив, ёмкостьной, индуктив) нагрузка уланиб, ишлаб турибди, шунга богликда косинус фи..
Шунинг учун агар косинус фи = 0.9 га булса 560кВтни кутара олади транс,
Агар косинус фи = 0.8 булса 500кВтни кутаради транс
Агар косинус фи = 0.6 булиб колса, шунчалик тушиб кетса косинус фи, шундай катта 630кВА булган транс арзимаган 380 кВт нагрузкани кутара олади холос..
Шунинг учун хам энергосистемада косинус фини хамиша 1 га якинлаштириб туриладики (УКРМлар билан, синхрон компенсаторлар билан, конденсаторлар билан) трансларнинг кутара оладиган эффектив куввати пасайиб кетмасин - деб, катта транс, факат кичкинагина нагрузкани кутара оладиган булиб колмасин - деб..
Чунки косинус фини мисолида куриниб турибди мана, агар :
1) косинус фи = 1 булса, унда 630кВАлик транс кутара оладиган эффектив кувват, актив кувват 630 * 1 = 630кВт булади..
2) агар тизимда косинус фи 0.6 гача тушиб кетса, унда 630 кВАлик транснинг кутара оладиган эффектив куввати арзимаган 630 * 0.6 = 378 кВт булиб колаяпти холос.., яъни шундай катта транс арзимаган 378 кВт нагрузкага лик тулиб колаяпти, "до горло"
Шунинг учун хаммага ТОКда гаплашишни тавсия киламан, улчов учун, чамалаш учун, хисоб китоб учун айнан ТОКдан келиб чикишни тавсия киламан хаммага..
Чунки ТОК бу узгармас кийматдир, транс ичидаги обмоткага ишлатган калин алюмин шинканинг энг купи билан кутара оладиган ток киймати узгармасдир.., бу улчов косинус фига боглик эмас..
630 кВА трансларнинг куйи томондаги энг максималь токи 900 Ампер булади.., Сиз шундан келиб чикинг.., нагрузка деганингизни токини хисоблаб чикинг, уша трансга уламокчи булайтган нагрузкаларизни суммарный токи 900 А дан ошмаса демак уласа булади уша нагрузкаларни..
Лекин трансни умрини узайтириш учун, уша трансга уланиб турган каттарок нагрузка хар йокилганида кучли посадка булавермаслиги учун, чироклар бир хира булиб, булар булмасга посадка булавермаслиги учун трансларни "до горло" тулдирмаслик тавсия килинади..
630 кВА транс узи 900 А ни кутара олсада, шу кийматга 100 - 150 А етмай турса яхши, яъни бошкача айтсак уланайотган нагрузкаларнинг суммарный токи узоги билан ток 750 - 800 Ампер булиб турса яхши, шундан ошмаса яхши..